تطبیق «لیلای مجنون» «ابوالفرج اصفهانی» و «لیلی و مجنون» «نظامی گنجوی»

عشـق «قیس بن ملوح» از «بنی عامر» به «لیـلی بنت مهدی» شالوده ی داستانی غنایی است که بعدها به نام «لیلی و مجنون» شهـرت یافت. وبه سرعت در ادبیات عرب و بعد از آن در ادبیات فارسی بسیاری از شاعران و نویسندگان را وادار به سرودن شعر و نوشتن داستان کرد. «علی بن الحسین، ابوالفرج اصفهانی» (284 ه.ق- 356 ه.ق)، یکی از اولین نویسنده های عربی است که «لیلی و مجنون» را در جلد دوم کتاب مشهورش «الاغانی» به رشته ی تحریر درآورده است. همچنین، «الیاس بن یوسف نظامی گنجوی» (535 ه.ق- 599 ه.ق)، اولین شاعر پارسی سرایی است که در «خمسه» با سرودن، «لیلی و مجنون» همه ی ادب دوستان را شگفت زده کرد. «نظامی گنجوی» در سرودن «لیلی و مجنون»، کتاب «الاغانی» «ابوالفرج اصفهانی» را در اختیار داشته است؛ و به همین دلیل بسیاری از داستان های قصه اش مطابق با روایات «الاغانی» است؛ ماننـد به حج بردن «مجنون»، که جریان های هر دو داستان (عربی – فارسی) با هم مطابق است و همچنین جریان داستان «مجنون» با «نوفـل بن مساحـق»، که در هر دو اثر بسیار به هم نزدیک است. و در داستان های آشنایی «لیلی و مجنون»، خواستگـاری «مجنون» از «لیلی»، ازدواج «لیلی»و در انتها مرگ «مجنون» و «لیلی» با وجود شباهت های بسیار، تفاوت هایی هم یافت می شود. همچنین بعضی از داستان های مطرح در «لیلی و مجنون» «نظامی گنجوی» در «الاغانی» اشاره ای به آن ها نشده است مانند نامه ی «لیلی» به «مجنون» و وفات «ابن سلام» و همینطور تعدادی از داستان های «ابوالفرج اصفهانی» را «نظامی گنجوی» نادیده گرفته است، مانند داستانی با عنوان روایتی از عشق «مجنون» و همچنین داستان «مجنون» و شوهر «لیلی».